maandag 3 oktober 2016

Steenbokken, jagers, natuurbeschermers en het schaap Dolly


Bouquetin

De steenbok, hier in Spanje Cabra de Montaña genoemd wordt sinds een paar jaar geherïntroduceerd aan de overkant van de grens. Bouqetin Pyrénees heettie dan. (Voor de goede orde: Capra pyrenaica pyrenaica heette deze officiëel)

Niet helemaal Bouqetin Pyrenées, want die is uitgestorven sinds 2000. Wist ik ook niet, ik dacht dat ze nog voorkwamen in de Sierra del Cadí, niet zo ver hiervandaan, een kalkgebergte dat tot de voor-Pyreneeën wordt gerekend. 
Klopt niet, want dat zijn Moeflons. Ook leuk, ze lijken wel een beetje op elkaar. 


Uitgestorven!

De herintroductie in Frankrijk is  in de jaren '70 van de vorige eeuw voor het eerst op de agenda gezet toen het Parc National des Pyrénées werd opgericht zo valt op deze site te lezen. In Frankrijk was de laatste Boquetin rond 1900 doodgeschoten. Er waren er nog een aantal aan "onze kant", waarvoor het bekende Parc Nacional de Ordesa y Monte Perdido al in 1918 werd opgericht. De jacht daar was al vanaf 1913 verboden. Er werd sindsdiein bijgevoerd, er werden in de jaren '90 in totaal 38 mannetjes uitgezet van een andere ondersoort ( Capra pyrenaica iberica) om de laatste vrouwelijke dieren te injecteren met vers genetisch materiaal, vergeefse moeite. Alle 38  binnen twee jaar dood en geen nalatenschap. 
Het allerlaatste exemplaar overleed op 6 janauari 2000, maar niet dan nadat........

Het schaap Dolly

De kennis van de genetica schreed voort en in 1996 ging Dolly, het Schotse gekloonde schaap, viraal. Dat bracht Spaanse onderzoekers er in 1999 toe de laatste steenbok te vangen en genetisch materiaal af te pakken om dat in te vriezen. 
Daarmee werden in 2002 kloontjes gemaakt, die ingeplant werden bij draagmoeders. Eén van die kloontjes lukte en op 30 juli 2003 werd het steenbokje geboren. De soort gered! zou je denken. Voor het eerst in de geschiedenis zou een uitgestorven soort door mensenhanden terugkeren, een wereldprimeur!
Helaas overleed het jonkie binnen een minuut. Soort nog niet gered. 

Het is niet helemaal duidelijk of het geld op was of dat de deskundigen besloten hebben dat die laatste Steenbok waarvan ze het genetisch materiaal hadden ingevroren al dermate gedegenereerd was dat het niks gaat worden, dat klonen. Ze zijn er voorlopig mee opgehouden. 

Speelballen van de politiek 

We zijn een aantal jaren verder. In die tijd kwam het probleem op de politieke agenda. De (hoge) Pyreneeën zijn aan de Spaanse kant verdeeld over 3 staatkundige eenheden: Navarra, Aragón en Catalonië. Aan de Franse kant komen daar drie bij: Haute-Garonne, Hautes-Pyrenees en Ariëge. 
In Frankrijk zijn ze vóór herintroductie, als is Haute-Garonne een twijfelgeval. 
In Spanje is Navarra vóór, Aragón is tegen, want die willen hun spermabank alsnog inzetten en Catalonië (lees: Parc Nacional de Aiguës Tortes y San Maurici) is neutraal.  Wij zeggen geen nee, maar zeggen ook geen ja, zolang er hier een overbevolking is van gemzen en edelherten, dat is het standpunt. Hoe die overbevolking moet worden aangepakt, wordt niet vermeld. 

Parc Natural

Niet iedereen in Catalonië is neutraal, want het Parc Natural (niet Nacional)  de l'Alt Pirineu (waar wij wonen dus) is vóór. Enig opportunisme is daar niet vreemd aan, want dat park bestaat pas sinds kort (2003) en probeert aan de weg te timmeren. Uit Frankrijk overgelopen beren en marmotten hebben we al. Beide soorten door herintroductieprogramma's in Frankrijk aangekomen uit Slovenië resp. de Franse Alpen. Met steenbokken erbij zou het Parc nog verder opstoten in de vaart der volkeren. 
Afgelopen 5 augustus werden de eerste steenbokken op Catalaans grondgebied gefotografeerd. Het Parc Natural deed nog dezelfde dag een persbericht het licht zien.

Ondertussen in Frankrijk......

zaten de verantwoordelijken niet stil. Na een jarenlange periode van discussie en voorbereiding werd er in 2014 begonnen met het vangen van steenbokken in de Spaanse Sierra de Guadarrama, van de ondersoort Capra pyrenaica hispanica waar er flink wat van rondlopen. De Sierra de Guadarrama lijkt wat betreft klimaat het meest op de Pyreneeën, was het idee. 
Snel verteld, want er waren nog wat problemen te overwinnen geweest. Welke dan? Nou, kijk....




In de rest van Spanje wordt gewoon op steenbokken gejaagd, en een mooie "trofeo" (lekker grote hoorns zijn dat) kan oplopen tot een waarde van € 20.000. Dat betekende dat de Spaanse eigenaren van de jachtrechten niet zo graag hun medewerking wilden verlenen. Als zo'n Steenbok bij leven en welzijn richting het buurland verdwijnt, zijn zij de hoorns & dat geld kwijt. Daarvoor is een regelingetje bedacht en krijgen ze toch nog een aardige schadevergoeding.  

Ondertussen in Roemenië......

En ik met mijn naïeve geest altijd maar denken dat jagers vriendenclubjes zijn van mannen die op zondag niet naar de mis gaan. Quod non, want er zit een reusachtige handel achter en die is niet alleen gebaseerd op olifantenjagers in Botswana zoals onze voormalige koning Juan Carlos. Prins Bernard was ook beschermheer van het wereldnatuurfonds geworden omdat hij op zijn jachtuitjes in Afrika zo van dieren had leren houden. Dat soort types associëer ik met betaalde jacht, maar dat is een beetje onnozel van mij. 

Zo kun je op de site waar ik bovenstaande foto vanaf heb geplukt naast "trofeos" van allerlei in Spanje voorkomende wilde dieren, bijvoorbeeld ook een beer kopen. In Roemenië. Met garantie! Beergarantie.

Vorig jaar was ik een weekje op bezoek in Roemenië en daar heb ik gezien hoe dat gaat. Een team "boswachters" is maanden in de weer om  met het dagelijks vullen van voederplaatsen die beren vaste gewoontes te laten aannemen. 
Komen dan de zichzelf jagers noemende klanten op de overeengekomen dag, dan worden deze geposteerd in benedenwindse schiethutjes. Van alle gemakken voorzien, want soms duurt het een paar uur. De beren worden middels een drijfjacht waarvoor tientallen dorpelingen worden gerekruteerd tot een afstand van 30 à 40 meter bij de jagers gebracht.
Deze zetten dan hun glas even aan de kant, pakken hun dubbelloops jachtgeweer en.......

Schieten mannen! 

Het lijkt me net zo opwindend als het besturen van een drone vanuit het Pentagon om wat Afghanen of Syriërs af te maken. (Misschien blijkt over een paar jaar wel dat je daar óók tegen betaling kunt gaan zitten met een glas Vodka, in het Pentagon bedoel ik. De meeste dingen die je verzint, zijn in werkelijkheid nog gekker.)

Rare jongens......

Mijn Roemeense vriend had mij meegenomen om me één van de highlights van Transsylvanië te laten zien. Het buiten van de voormalige president Ceaucescu die speciaal om af & toe een beer te schieten een half dorp had laten bouwen in de bergen niet ver van het kasteel van Dracula. Daar kwam hij dan om de paar jaar jagen. Vrijdagavond met een helikopter vanuit Bucarest, zaterdag "jagen" en zondag weer terug. Ook dictators moeten werken. Zo is het ooit begonnen. 

Het schouwspel overziend, de huid van de beer, de bijschnabbelende boswachters en de jagers die met 80 man van een copieus diner genoten......leidde bij mij slechts tot de gedachte: "Rare jongens, die Roemenen". Totaal geen benul dat dat soort jachtuitjes worldwide worden georganiseerd tegenwoordig. 

Voor die immigranten-bokken die zich laatst lieten zien in de Catalaanse Pyreneeën is het te hopen dat ze niet te vér Spanje intrekken. Voor hun eigen bestwil, want dan lopen ze de kans alsnog omgezet te worden in een "trofeo" en is alle jarenlange inspanning voor niks geweest. 

Rare wereld, en niet alleen die van natuurbeschermers en jagers.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten