Jagen en verzamelen (2), Kijken en zien(3): Juniperus Sabina spp.

Een paar weken geleden berichtte ik over de jagers, en de verzamelaarswoede die zich over ons meester had gemaakt bij het vallen van de eerste bladeren. Nog weer wat langer geleden over het verschil tussen kijken en zien. Vandaag gaat het over de synthese van beide onderwerpen.
Die verzamelaarswoede is  inmiddels klaar. De paddestoelen weet ik niet, maar de kastanjebomen beginnen na de bolsters nu ook hun blad te verliezen. De bramen zijn op. De kweeperen zitten in de potten en de eekhoorns zien ook geen noot meer in de bomen hangen. Klaar dus. Morgen nog even de laatste kastanjes die ik vandaag bij elkaar heb geharkt ontbolsteren en mijn taak zit er weer op voor de rest van deze winter. 

Dacht ik tot afgelopen vrijdagavond. 

Jagen en verzamelen kun je in het huidige tijdsgewricht echter op meerdere manieren uitvoeren dan ik eerder besprak. Je kunt bijvoorbeeld mislukte bomen verzamelen. Dat klinkt onaardig, en zo erg is het nu ook weer niet, maar ik werd vrijdag gebeld met de vraag of ik verstand van bomen had? Nee dus. Behalve een boomkwekend familielid te Boskoop beperkt mijn kennis zich toch vooral tot de Sequoia die mijn ouders door datzelfde familielid ooit kregen aangeleverd. Sequoia's kunnen heel groot worden. Zo groot dat ondanks dat mijn ouders al ruim middelbaar waren bij ontvangst van het cadeau en jong zijn overleden het aloude gezegde "boompje groot,.....enz." niet helemaal opging. Het was al een behoorlijk boom toen zijn planter overleed. 
De meneer die mij belde vroeg desondanks of ik weleens van de Juniperus Sabina had gehoord. Vreemd genoeg had het een bekende klank. Of ik verzon het ter plekke, want je moet je geheugen zo min mogelijk vertrouwen. 

Juniperus Sabina????

Na een mailtje kreeg ik een foto. Niet die hierboven, want die hebben wij zelf gemaakt vanmiddag, dat komt straks.

Juniperus Sabina volgens Wiki

Een beetje leek de foto wel op het Wiki exemplaar dat ik hier heb gekopiëerd. En zo'n soort boom hadden wij in de tuin bij mijn ouders vroeger! Meerderen zelfs. Allemaal aangeleverd door die Boskoopse oom. 
En toen sloeg bij mij het jachtinstinct toe. Ik mailde onmiddellijk naar die vriendelijke meneer: "Ja, ik geloof dat ik weet wat het is!" Kroop achter mijn zoekmachine. Ontdekte dat een andere ondersoort van de Juniperus sabina, de turifera hier 7 jaar geleden is ontdekt in het ons omringende Parc Natural.

Juniperus sabina turifera

In het vuistdikke rapport vond ik zelfs een plaatje van een geïsoleerde J. sabina turifera beneden bij de stuwdam. Verspreidingskaarten gevonden en geraadpleegd. Wat al niet. Ik weet nu haast alles van de Juniperus sabina. Normale mensen noemen dat trouwens Jeneverbes-achtigen, die Juni-peri. 
De grap is dat dat jachtinstinct volstrekt nergens op slaat. Ik wil over het algemeen iedereen wel helpen als ik over de middelen en mogelijkheden beschik en de persoon in kwestie niet al te onsympathiek overkomt. 
Het lijkt me een aardige man, maar hij is boomkweker. Bonsai-kweker om meer precies te zijn. Eigenlijk belde hij mij om te vragen of hij hier niet wat natuur mag komen vernietigen opdat een bemiddelde Nederlander een door de natuur gemaltraiteerd (anders moet de kweker dat doen, kost veel meer tijd) boompje in zijn tuin mag ingraven, daarbij zijn kennissen vertellend wat het wel niet gekost heeft om dat plantje speciaal voor hem uit de Pyreneeën te importeren. 
En zo beschouwd is het een heel ander verhaal. Niet dat ik zoveel mededogen heb met iedere boom of plant. Maar het moet wel een soort van doel hebben, zo'n boom uitgraven. Mijn Boskoopse oom gaf ons genereus boompjes en struikjes, maar ter compensatie stuurde hij dan om de zoveel tijd een paar van zijn werknemers om te komen "stekken". En was bij ons de tuin weer kaal. Want stekken doe je niet onzichtbaar als handelskwekerij. Wat bij mij de indruk wekte dat mijn vader en moeder onbetaald de plantjes van onze oom mochten verzorgen en zodoende een soort goedkope uitleg waren van Handelskwekerij T. te Boskoop. Volgens oomlief liepen die kaalgevreten planten wel weer uit. Wat klopte, want als de tuin na een paar jaar weer groen begon te worden, stuurde hij zijn stek-taskforce weer op ons af. Met de eerder geschetste gevolgen.

Die achtergrond zal een rol gespeeld hebben bij mijn opkomende gevoel dat ik zwaar gestoord ben om me uit te sloven voor.....wat eigenlijk?

Juniperus.......? "bonsaia"

Na er een aantal dagen druk mee te zijn geweest, onder andere omdat mijn Nederlands contact met een nieuwe soort kwam die hier misschien voorkomt, de Pinus mugo spp. mugo ofwel Bergden, waar de botanici het ook al niet over eens zijn hoe hij precies heet,  kwam ik er, toen ik eens buiten ging kijken, achter dat de hele berghelling naast ons huis vol lijkt te staan met J. sabina??? Dat vond ik wel weer grappig. Kijken en zien, het blijft lastig.

Vanmiddag samen met Tim foto's wezen maken. Het exemplaar hierboven is volgens mij géén J. sabina, maar de besjes lijken wel een beetje. En wat meer is, daarom heb ik hem ook "bonsaia" gedoopt, het is wel het type struikachtige boom dat fel wordt begeerd in de Lage Landen bij de zee: veel oud hout, krom en tegen het randje van de spontane versterving. Dat vinden ze nl. mooi, die bonsai-liefhebbers.

Het enige exemplaar dat ik in Spanje aantrof moest € 800 opbrengen. Nooit geweten dat ik naast een goudmijn woon. 

Terug naar de website

De Russen komen, privet!

Sinds een paar jaar zijn Russen de helden van de Catalaanse toeristische industrie. Ze komen met hordes tegelijk uit het Oosten en geven 5x zoveel uit als de andere toeristen. Dat schiet lekker op.

Dit jaar zijn er helaas minder Russen aan de Catalaanse kusten te bewonderen, want oorlog in de Oekraïne en boycotmaatregelen over & weer. Desondanks konden wij vorige week in Salou dit uithangbord fotograferen. Salou? zul je je afvragen. Ja, vorige week had ik een appartement in Salou gehuurd omdat ik in de buurt met een paar uit Nederland overgekomen vrijwilligers aan ons strohuis verder ging bouwen. De bouwplaats ligt niet ver van die roemruchte kustplaats en voor het bescheiden bedrag van € 40 per nacht zijn ze bereid je buiten het seizoen een 6-persoons appartement ter beschikking te stellen. En dat kon ik niet laten lopen. Alhoewel het grootste deel van de appartementen er ongebruikt uitzag, werden de straten en boulevards bevolkt door duizenden Rusjka's. Ze zijn nog niet op, ondanks die boycot.

Bij ons in de bergen had ik nog nooit een Rus gezien, maar daar is vandaag verandering in gekomen. Er kwam een hele groep tegelijk het zgn. "Ecomuseum" bezoeken. Beetje rare naam, want het heeft niks met ecologie noch met economie te maken. Je zou het met gevoel voor grandeur een "cultuurhistorisch museum" kunnen noemen. Je hebt ze in Nederland ook wel, een oude boerderij ingericht met een authentieke bedstee, een spinnewiel en een keuken met wat smeedijzeren gerei. Niet zo inspirerend.

Dat vindt niet iedereen, want de leiding van het museum was er in geslaagd een heuse groep buitenlanders hierheen te lokken. Voornamelijk Russen dus, maar ook dat was niet duidelijk.

Probleem!

De leiding en alle vaste rondleiders spreken geen buitenlandse talen. Hoe nu toch die zo gewaardeerde gasten te ontvangen? Gelukkig geeft Franka hier 40 uur per week Engelse les aan jong & oud, dus werd zij eergisteren gebeld met de vraag of zij misschien voor een keertje de rondleiding wilde verzorgen? Dat wilde zij wel, maar geen tijd omdat zij druk bezig is haar kennis over te dragen opdat binnen een niet te ver verwijderde toekomst ook de autochtonen dit soort taken zullen kunnen uitvoeren.

Nieuw probleem!

Franka is niet voor één gat te vangen, dus stelde zij voor om Joep in te zetten. Onze drie kinderen zijn namelijk de Engelse taal wel machtig. Kwestie van de tv omschakelen van nasynchronisatie naar de originele geluidsband. Door middel van Spongebob, How I met your mother, Two and a half Men en The Big Bang Theory leren die kinderen een aardig woordje over de grens. Dat zegt Franka ook altijd tegen de ouders van de kinderen die ze bijles geeft, maar die geloven het gelukkig niet. Of ze zijn bang dat ze het zelf niet kunnen volgen. In ieder geval heeft het geen merkbaar drukkende invloed op de bijles-vraag. Zozeer zelfs dat ik laatst bedacht dat Joep wel een sabbatical kan nemen als hij dit jaar de middelbare school afheeft. Inkomsten verzekerd!

Spanjaarden kunnen niet organiseren, maar zijn meesters in het improviseren. Weliswaar was de voorbereidingstijd voor Joep aan de korte kant, woorden als "kaarden", "spinnewiel" of "ploegschaar" zijn geen dagelijkse kost voor Charley Sheen cs, hij heeft zich er manmoedig doorheen geslagen en ik hoorde toen ik hem net op kwam halen een spontaan applaus aanrollen van de door hem begeleide club.

Het zou kunnen dat hij de Russen plat heeft gekregen door hen hartelijk "Privet" toe te wensen bij aankomst. Misschien dat hij tijdens dat eventuele sabbatical naast Engels ook nog wat lesjes Russich kan verzorgen.

Die ouders hebben dat toch niet in de gaten.


Terug naar de website

Jagen en verzamelen

Ongeduldig zitten sommige mannen dit weekend op hun stoel te schuiven. Het is het één na laatste weekend voordat het jachtseizoen weer wordt geopend. Mannen dus. 3% van de jagers in Nederland is vrouw, dat zijn er bij elkaar 840 volgens de officiële statistieken. Toen RTL-nieuws vorig jaar een itempje aan het fenomeen wijdde, reageerden er binnen een paar uur 73 mensen (3 mannen) om hun afschuw te uiten op de FB-pagina van "Stop Dierenleed". Met name omdat één van die vrouwelijke jagers beweerde dat vrouwen "liefdevollere" jagers zijn, omdat zij zich door hun empathische superioriteit beter kunnen verplaatsen in het aan het afgeschoten wild aangedane lijden. Prachtig!

Hier in Spanje heb ik nog nooit een vrouwelijke jager gezien. Wel heel veel mannelijke verzamelaars. Paddestoelen is de specialiteit van de Catalanen. De kranten staan er vol mee, er is een jarenlang lopend tv-programma dat "Caçador de Bolets" heet. Inderdaad, paddestoelenjager. Het programma heeft een vast format: de camera loopt een tijdje met de jager (m/v) van die donderdagavond mee door bos of heide (weiland eigenlijk), er worden paddestoelen gevonden die in het speciaal daartoe ingerichte mandje, de cistell worden gegooid,

Cistell met Rovellons, de ¡lekkerste! volgens de meeste Catalanen 

en aan het eind van het programma worden de paddestoelen bereid en verorberd volgens een authentiek recept. In de praktijk bestaat dat authentieke recept er altijd in de paddestoelen te bakken (soms gaat er iets vlezigs mee) in de olijfolie met knoflook en peterselie. Na de maaltijd (altijd ¡fantastisch lekker!) komt er een kaartje van Catalonië in beeld met de "paddestoelenverwachting" voor komend(e) week(einde). Daarom wordt het op donderdag uitgezonden, vermoed ik.

De paddestoelenverwachting

Van dat programma heb ik geleerd dat zo'n rieten mandje ervoor zorgt dat de sporen van de paddestoelen worden verspreid. Waarmee de critici die zeggen dat het niet goed voor de natuur is om massaal met een 4*4 het bos in te rijden en al die paddestoelen los te woelen, de monden worden gesnoerd. Massaal is het wel. Vorige week reed ik met Joep door een bosrijke zone van Catalonië waar de paddestoelenverwachting een 10 was. Het leek wel of er een monstertruck-evenement in de buurt plaatsvond, zoveel SUV's en terreinwagens alom verkeerd geparkeerd.

Zelf ben ik door kennissen een aantal malen benaderd om aan drijfjachten deel te nemen, wat ik altijd beleefd & vriendelijk heb afgewezen. Dus ben ik geen echte Pallares (bewoner van de Pallars, zo heet onze regio), want ik jaag niet en heb nooit een vlijmscherp mes in mijn broekzak. Niks aan te doen. Onze kinderen zijn al iets meer Pallaresos, maar hebben ook geen mes in hun zak en van jagen zijn ze evenmin erg geporteerd.

Van verzamelen echter des te meer. Ieder weekend rond deze tijd komen er massaal paddestoelen -waar Franka en ik geen verstand van hebben- ons huis binnen. Met behulp van allerlei via de krant of de tv tot ons gekomen determinatie-hulpmiddelen wordt vervolgens besloten welke in de pan mag en welke niet. Bij twijfel niet, zo luidt de afspraak. Er zijn heel veel verschillende eetbare paddestoelen, dus ieder weekend nadat weer een nieuwe soort als "eetbaar" is bestempeld, ga ik huiverend de nacht in.

Wij verzamelen niet alleen paddestoelen. Wij verzamelen ook walnoten en kastanjes, kweeperen en bramen. Walnoten eten wij op, meestal in de navolgende zomer met de gasten. Kweeperengelei maak je mij niet blij mee, maar omdat het een Catalaanse specialiteit is, moet ik er aan geloven. Bramen komen meestal niet over de drempel vanwege al op. En de kastanjes? Ook zo raar. Vanmorgen ben ik begonnen de twee veldjes onder de kastanjebomen van vroeggevallen blad en onvoldragen kastanjes te ontdoen zodat de komende vallers makkelijk te onderscheiden zullen zijn. Dat doe ik elk jaar, maar eigenlijk houd ik amper van kastanjes. Vroeger kon ik mijzelf nog wijsmaken dat ik het voor de buurvrouw deed waar hij het betreffende veld van in bruikleen hadden gekregen op voorwaarde dat zij de kastanjes kreeg. Die buurvrouw is al jaren dood en ik blijf maar harken..... 
De kinderen zijn ook niet dol op kastanjes. En Franka ook niet. Op zijn hoogst eten we er met zijn allen een stuk of dertig van op. Gepoft, want kastanjes pof je hier. ¡Heerlijk! Maar verzamelen, ja, dat moet toch! 

Alsof je een vegetarische jager bent.

PS Ik krijg net een mailtje van Suus, die in Canada verblijft, nav dit stukje dat zij wél van kastanjes houdt. Enige dichterlijke vrijheid mijnerzijds misschien, al heb ik mijn twijfels. 

Terug naar de website