Menselijke Kastelen

Een paar weken geleden schreef ik hier een stukje over Immateriële Culturele Erfgoederen van de mensheid. De UNESCO houdt zich daar mee bezig. Hier in Catalonië wordt dat zeer serieus genomen. In Vlaanderen ook, zo ontdekte ik, dus het lijkt erop dat bevolkingsgroepen die niet het voorrecht genieten om hun eigen natiestaat te hebben kunnen vestigen dan wel behouden extra gemotiveerd zijn om hun uniciteit via erkenning van de UNESCO te ijken. Voor wat ze waard is, bovenstaande uitspraak. 

Stierenmishandeling?

In Catalonië bestaan vier door de UNESCO gecertificeerde gebruiken. Voordat ik die kastelen voor het voetlicht haal, eerst een zijsprong naar de stieren. Stierenvechten is een tijdverdrijf van Spanjaarden. Wij Catalanen doen dat niet. Dat wil zeggen, er werd tot voor een paar jaar in de arena nog wel gestiervochten, maar stierenvechten zien we hier als een barbaars tijdverdrijf, en daarom is het rond 2010 verboden. 
Alle stierenmishandeling? Nee, dat dan weer niet. In het zuiden van Catalonië, waar de Ebro in de Middellandse Zee uitmondt, bestaat nog steeds het gebruik van de "correbous". In de wet die door het Catalaanse parlement in 2010 werd aangenomen, werd na een uitgebreide lobby van de pro-co's (vóór de correbous) een uitzondering opgenomen. Het vieren van de "correbous" is weliswaar geen door de UNESCO gepremiëerde traditie, maar wel door de Catalaanse overheid erkend. Bovendien maken wij die stieren niet af. Een dubieus verschil, kijk maar:

Die stieren wordt een tweetal brandend fakkels aan de horens gebonden en dan worden ze vrijgelaten op straat om hun waanzinnige paniek op de helden die zich op straat wagen uit te leven. Er vallen weinig gewonden, want die stieren hebben wel iets anders aan hun hoofd dan zich te bekommeren om die wegrennende kindertjes. 

Kastelen

Niet alles in Catalonië is gericht op dierenmishandeling. Kinderen worden ook tot doelwit uitverkoren. Zo zijn daar die menselijke kastelen. Castells heten ze hier. Het gebeurt in de zomer. Wedstrijden worden eindeloos integraal live op de tv uitgezonden. Het is niet zo heel veel boeiender dan het kijken naar de 10km schaatsen, maar wel veel kleurrijker. 

Het komt er op neer een toren te maken door op elkaars schouders te gaan staan. Dit plaatje komt uit de Catalaanse Wiki, en daar kunt u lezen dat sedert 2010 het op elkaars schouders staan een Cultureel Erfgoed van de Mensheid is. 
Er zijn verschillende manieren om op elkaars schouders te staan. Dat is een nogal ingewikkelde nomenclatuur. Deze hier heet 3 van 10. Je zou denken dat er dan 10 verdiepingen van 3 personen op elkaar staan, maar dat is niet zo. 
De onderste 3 lagen worden geholpen door een heleboel evenwichtshouders en zie je dus niet. En de bovenste 3 lagen zijn 3 kleine kinderen die op hun hurken, gebogen en staand de telling tot 10 complementeren. 

Kindermishandeling?

Een Castell krijgt pas het maximale aantal punten als het bouwen én het demonteren goed verloopt. Soms (vrij vaak) gaat het fout en dondert de boel vroegtijdig in elkaar. Die kinderen die de bovenste 3 lagen moeten vormen, klimmen tegelijk naar boven en bij een ineenstorting hebben zij de grootste hoogte te overbruggen. In neerwaartse zin. 
Dat leidt geregeld tot blessures en een enkele keer zelfs tot overlijden. Traditie is traditie, dus afschaffen geen optie. Daarom hebben die kinderen nu verplicht zo'n paardrijcap op hun hoofd. 
Zoals u wellicht begrijpen zult, veroorzaakte dat verhitte debatten. Hoe kun je een eeuwenlange traditie bevuilen met een paardrijcap? 
Zo heel erg eeuwenoud is die traditie niet, want net zoals met veel tijdverdrijven van "het volk" is het tot bloei gekomen aan het eind van de 19e eeuw. Daarna heeft het een eeuw lang een kwakkelend bestaan geleid totdat "het volk" zich eind 20e eeuw begon te interesseren, in het geval van Spanje simultaan met het einde van de dictatuur, voor de nationale identiteit. 

Daarom poppen de Castell-verenigingen de laatste 15 jaar op als advertenties op een website en verspreidt het fenomeen zich over het hele land. De siniestralidad (onvertaalbaar woord: kans op ernstige ongevallen) van Castells is niet heel veel slechter dan die van schoolgymnastiek. 
Toch maar doen dan, en stoppen met stiertje pesten?

Terug naar de website